سروش حبیبی

سروش حبیبی، مترجم معاصر ایرانی، در 7 خرداد 1312 در تهران متولد شد. تحصیلات دبیرستانی را در تهران در دبیرستان فیروز بهرام به پایان رساند. از سال 1329 در مدرسه عالی پست و تلگراف ادامه تحصیل داد و سپس به خدمت وزارت پست و تلگراف و تلفن درآمد. در سال 1339 برای ادامه تحصیل به دانشکده فنی دارمشتات در آلمان رفت و به مدت سه سال به تحصیل در رشته الکترونیک و نیز یادگیری زبان آلمانی پرداخت. زندگی در آلمان موجبات علاقه‌ی وی به فرهنگ و ادبیات آن کشور را فراهم آورد. او بعد از بازگشت از آلمان، در وزارت پست و تلگراف، رئیس دروس دانشکده مخابرات شد و در تغییر برنامه و تبدیل آن به دانشگاه مخابرات سهم عمده‌ای داشت. از او به عنوان مجری طرح تشکیل مرکز تحقیقات مخابرات نیز یاد می‌شود. در سال 1351 پس از 20 سال خدمت، از وزارت پست و تلگراف و تلفن بازنشسته شد و در انتشارات دانشگاه صنعتی شریف با سمت سرویراستار به کار مشغول شد و به ویراستاری چند کتاب دانشگاهی از جمله فیزیک دانشگاهی پرداخت. او در همین دانشگاه با مترجم برجسته، محمد قاضی، آشنا شد و این دوستی تأثیر بسزایی بر فن ترجمه‌ی سروش حبیبی گذاشت.
فعالیت سروش حبیبی در زمینه ترجمه از همکاری منظم با مجله سخن آغاز شد که در آن متنی را از سخنرانی متخصصی آلمانی در حوزه فیزیک نظری ترجمه کرد؛ اما اولین اثری که از او به عنوان ترجمه منتشر شد، کتاب «بیابان تاتارها» بود که با این کتاب در آلمان آشنا شد و به ترجمه‌ی آن همت گماشت.
وی در سال 1356 به امریکا سفر کرد و در سال 1358 در فرانسه اقامت گزید. در همین زمان به سراغ یادگیری زبان روسی رفت و سه سال از عمر خود را صرف این کار کرد.
سروش حبیبی از پرکارترین و معتبرترین مترجمان معاصر است. او سهم انکار ناپذیری در معرفی نویسندگان بزرگی مانند رومن گاری، فئودور داستایوفسکی، آلخو کارپانتیه، الیاس کانتی و هرمان هسه به فارسی زبانان داشته است و طی بیش از چهار دهه فعالیت خود در عرصه ترجمه آثار ادبی، دریچه تازه‌ای به روی خوانندگان ایرانی گشوده‌است. سروش حبیبی مترجمی چند زبانه است و از زبان‌های آلمانی، انگلیسی، روسی و فرانسوی به فارسی ترجمه می‌کند. اعتماد خوانندگان ایرانی به شیوه ترجمه او چنان است که هر یک از ترجمه‌های تازه او از آثار نویسندگان مشهور با استقبال خوانندگان آثار ادبی روبرو می‌شود. اثر سترگ نویسندۀ معروف روس واسیلی گروسمان با عنوان «پیکار با سرنوشت» یکی از برجسته‌ترین ترجمه‌های سروش حبیبی است. همچنین رمان «ابله» اثر فئودور داستایفسکی نیز با ترجمه این مترجم توانا راهی بازار شد که در مدتی کوتاه با وجود حجم زیاد (1019 صفحه‌ای) و قیمت بالا به چاپ های متعدد رسید. در این میان برخی ترجمه های او هستند که همچنان هرساله با فروش بالا مواجه اند؛ از جمله ترجمه «خداحافظ گری کوپر» از رومن گاری و «طبل حلبی» اثر گونتر گراس که به گفته وی ترجمه آن دشوارتر بود و نسبت به دیگر ترجمه ها وقت بیشتری از او گرفت. از آثار مطرح دیگر نیز که به قلم این مترجم بازگردانده شده، می توان به «ژرمینال» اثر امیل زولا، «شب‌های روشن»، و «شیاطینِ» داستایفسکی اشاره کرد. او درواقع قریب به 45 سال است که ترجمه می‌کند.
سروش حبیبی از میان نویسندگان ایرانی همیشه تحت تاثیر نویسندگانی مانند فردوسی، سعدی، حافظ، ایرج میرزا، مشیری و شاملو بوده است و از میان مترجمان معاصر از مرحوم محمد قاضی و کریم امامی و نجف دریابندری و عبدالله کوثری و داریوش آشوری بهره می‌گیرد.
او در مصاحبه‌ای درباره‌ی رمان‌های امروزی می‌گوید: «کتاب‌هایی که الان در دنیا نوشته می شود، بیشتر جنبه سرگرمی دارد. دیگر از شاهکارها خبری نیست. این موضوع خاص فرانسه یا انگلیس و روسیه و یا دیگر کشورها نیست، به طور کلی رمان چنین سرنوشتی پیدا کرده است. شاید مردم دیگر فرصت ندارند بنشینند رمان بخوانند و همین طور نویسنده نمی‌تواند زمان زیادی صرف نوشتن و ساختن یک شخصیت داستانی کند. در فرانسه بعد از مارسل پروست این اتفاق افتاد و دیگر بعد از این نویسنده کسی در حد و اندازه‌‌ی او نیامد. البته افرادی مثل سارتر آمدند اما کار این ها بیشتر سیاست و فلسفه اگزیستانسیالیسم بود.»