هاینریش بل

هاینریش بل در 21 دسامبر 1917 در شهر کلن آلمان، در خانواده‌ای کاتولیک و صلح‌جو به دنیا آمد. او نویسندهٔ آلمانی و برندهٔ جایزه نوبل ادبی بود. بیشتر آثار او به جنگ به‌خصوص جنگ جهانی دوم و آثار پس از آن می‌پردازد. خانوادهٔ او مخالف نازیسم بودند و هاینریش هم در دههٔ 1930 حاضر نشد به سازمان جوانان هیتلری بپیوندد. در بیست‌سالگی پس از اخذ دیپلم در یک کتاب‌فروشی مشغول کار شد اما با آغاز جنگ جهانی دوم، برای خدمت به ورماخت فراخوانده شد و در جبهه‌های لهستان، فرانسه، رومانی، مجارستان و شوروی حاضر شد. بل در دوران جنگ چهاربار مجروح و مبتلا به تیفوس شد. نهایتاً در آوریل 1945 به اسارت ارتش ایالات متحده درآمد و به اردوگاه اسرای جنگی فرستاده شد. پس از پایان جنگ، با همسرش در شهر کلن، شهری که 80 درصدش در اثر جنگ ویران شده بود، اقامت گزید و در مغازهٔ نجاری خانواده‌اش شروع به کار کرد. در سال 1950 به مدت یک‌سال به‌عنوان مسئول سرشماری آپارتمان‌ها و ساختمان‌ها در ادارهٔ آمار مشغول به کار شد اما از این شغل راضی نبود و بالاخره تصمیم گرفت ریسک کند و به دنبال نویسندگی برود.
بل در 30 سالگی نویسندهٔ تمام‌وقت شد. اولین رمان او به نام «قطار به موقع رسید» در سال 1949 به چاپ رسید. در 1956 به ایرلند سفر کرد و یک‌سال بعد کتاب «یادداشت‌های روزانهٔ ایرلند» را نیز به چاپ رساند. پس از آن، رمان‌ها، داستان‌های کوتاه، نمایشنامه‌های رادیویی و مجموعه جستارهای متعددی از هاینریش بل منتشر شد و او در سال 1972، موفق به دریافت جایزهٔ نوبل ادبیات شد.
هاینریش بُل عاشق مردمان ساده و بی‌غل‌وغش است و قهرمانان داستان‌های او درماندگان و شکست‌خوردگانند، اما بُل آنها را شکست‌خورده نمی‌داند. او در اغلب رمان‌ها و داستان‌هایش به توصیف زندگی خصوصی و فردی، و تلاش برای حفظ آن در مقابل جنگ، تروریسم، اختلافات سیاسی و گذار عمیق اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد. در تعدادی از آثار بل، قهرمان کتاب انسانی فردگرا، کله‌شق و عجیب‌وغریب است که با سازوکار دولت و نهادهای عمومی سر ستیز دارد. بل به‌خاطر تجربه‌هایی که در جنگ جهانی دوم کسب کرده بود، عمیقاً صلح‌جو بود. تمامی آثار و رمان‌های او در سال‌های پس از جنگ، به نوعی با جنگ و جلوگیری از تکرار آن ارتباط داشت.
آثار هاینریش بل به بیش از 30 زبان ترجمه شده که او را به یکی از پرخواننده‌ترین نویسندگان آلمان تبدیل کرده است.
کتاب‌های هاینریش بل در ایران نیز طرفداران بسیاری دارند. تاریخ انتشار اولین کتاب هاینریش بل در ایران به سال 1349 شمسی برمی‌گردد که انتشارات کتاب‌های جیبی رمان «عقاید یک دلقک» را با ترجمهٔ شریف لنکرانی منتشر کرد. اولین نمایشنامه از وی نیز به نام «اتفاق» با ترجمهٔ حمزه علی‌محمدی در سال 1393 توسط نشر دیبایه به چاپ رسید. شباهت بسیاری از داستان‌ها به مسائل پس از جنگ در ایران، بیان دقیق و غنی و در عین حال ساده و نگاه فلسفی به مسائل زندگی را می‌توان از دلایل محبوبیت هاینریش بل در ایران دانست.
او سرانجام در 16 ژوئیه 1985 از دنیا رفت و در نزدیکی زادگاهش به خاک سپرده شد.